Að ósk Rauða Kross Íslands hélt formaður félagsins í dag kynningarfund með palestínsku flóttakonunum. Á fundinum kynnti hann fyrir þeim starfsemi félagsins og réttindi og skyldur á íslenskum vinnumarkaði. Einnig hvernig vinnumarkaðurinn er uppbyggður hér á landi.

Amal Tamimi, félagsfræðingur og fræðslufulltrúi Alþjóðahúss sá um að túlka það sem formaður hafði fram að færa og voru konurnar afar forvitnar um íslenskan vinnumarkað og þau réttindi og skyldur sem hér ríkja enda komu fjölmargar spurningar frá þeim. Þær hafa fullan hug á því að læra íslenskuna eins fljótt og kostur er og eru þær t.a.m. á íslenskunámskeiðum þessa dagana. Þær hafa einnig hug á því að komast eins fljótt út á íslenskan vinnumarkað og kostur er.

Verkalýðsfélag Akraness vill minna á opinn upplýsinga- og fræðslufund sem haldinn verður í Tónbergi, sal Tónlistarskólans á Akranesi, í kvöld miðvikudaginn 26. nóvember kl. 20:00. 

Yfirskrift fundarins er: „Úrræði vegna efnahagsmála“

Eftirtaldir aðilar eru með framsögu:

• Íbúðalánasjóður:  „Úrræði Íbúðalánasjóðs vegna greiðsluvanda"   Svanhildur Guðmundsdóttir sviðsstjóri.
• Félags- og tryggingamálaráðuneytið:  „Aðgerðir í þágu heimilanna“  Guðbjartur Hannesson formaður félags- og tryggingamálanefndar Alþingis og fulltrúi í starfshópi í félags- og tryggingamálaráðneyti um aðgerðir í þágu heimilanna.
• Vinnumálastofnun:  „Atvinnuleysisbætur“   Gunnar Richardsson forstöðumaður Vinnumálastofnunar á Vesturlandi. 
• Alþýðusamband Íslands:  „Staða Heimilanna“   Ólafur Darri Andrason hagfræðingur ASÍ. 
• Símenntunarmiðstöðin á Vesturlandi:  „Í aukinni færni felst styrkur”  Inga Dóra Halldórsdóttir framkvæmdastjóri

Að loknum framsöguerindum verður opnað fyrir spurningar úr sal.

Fundarstjóri:  Ólafur Hauksson.

Að fundinum standa:  Akraneskaupstaður, Sýslumaðurinn á Akranesi, Verkalýðsfélag Akraness og Vinnumálastofnun

Í gærkvöldi var haldinn opinn upplýsinga- og fræðslufundur í Tónbergi þar sem kynnt voru úrræði vegna efnahagsmála. Fyrir fundinum stóðu auk Verkalýðsfélags Akraness Akraneskaupstaður, Sýslumaðurinn á Akranesi og Vinnumálastofnun.

Framsöguerindi voru afar fróðleg og einnig bárust fjölmargar spurningar frá fundargestum. 

Vissulega hefði mætingin mátt vera betri enda spurning hvort tímasetning fundarins hefði verið heppilegri í janúar þegar þrengingarnar verða betur komnar í ljós. Þrátt fyrir það eru aðstandendur fundarins mjög ánægðir með það hvernig til tókst.

Fjöldi fyrirspurna berast skrifstofu félagsins á degi hverjum um hin ýmsu atriði er varða efnahagsástandið. Því hefur ýmis konar upplýsingum verið safnað saman undir hnappi sem ber heitið "Efnahagsástandið" og er staðsettur hér til hægri á síðunni.

Í morgun var rætt við formann félagsins á Morgunvakt Rásar 1. Þar var farið yfir það ástand sem nú ríkir á íslenskum vinnumarkaði. Einnig var verðtryggingin til umræðu svo og atvinnuástandið á félagssvæði Verkalýðsfélags Akraness.

Fram kom í máli formanns að hann telur afar brýnt að verðtryggingin verði tekin úr sambandi, eða fryst í kringum 3-4% á meðan mesta verðbólguskotið ríður yfir. Flestum hagfræðingum ber saman um að slíkt verðbólguskot muni dynja á landsmönnum á næstu mánuðum og getur farið allt upp í 20-30%.

Einnig kom fram í máli formanns að það sé ekki hægt að leggja meiri byrðar á almenning í þessu landi sem nú þegar hefur þurft að þola gríðarlegan skell svo sem atvinnumissi, skerðingu á starfshlutfalli, lækkun launa og hækkun á matvöruverði um 30-50%.

Hægt er að hlusta á viðtalið við formann með því að smella hér. Einnig var vitnað í viðtalið í hádegisfréttum RUV, hægt er að hlusta með því að smella hér.

Að gefnu tilefni vill stjórn orlofssjóðs minna félagsmenn á að ganga vel um orlofshús félagsins. Að öllu jöfnu er frágangur leigutaka til fyrirmyndar en að undanförnu hefur því miður borið á slæmri umgengni í húsum félagsins.

T.a.m. var nýverið skilið þannig við eitt húsanna að það var nánast óíbúðarhæft sökum skemmdarverka, óhreinininda og rusls innan- og utandyra. Þó var verst að í þeim gleðskap sem þarna hafði greinilega staðið yfir hafði einhver tekið upp á því að tæma slökkvitæki sem þar hékk upp á vegg, og síðan hengt það aftur upp að því loknu svo það leit út fyrir að vera óhreyft. Það er óþarft að taka fram þvílík hætta þarna hefði getað skapast ef þetta hefði ekki komist upp strax og ekki hægt að hugsa þá hugsun til enda hefði komið upp eldur í húsinu seinna meir og dvalargestir gripið í tómt slökkvitæki. Hvað er fólk að hugsa sem gerir svona lagað?

Í öllum tilfellum ber leigutaki ábyrgð á húsinu og öllum búnaði þess á meðan á leigu stendur og skuldbindur sig til að bæta það tjón sem kann að verða af hans völdum eða þeirra sem þar kunna að dvelja á hans vegum. Stjórn orlofssjóðs vill vara félagsmenn við því að framselja leigu til þriðja aðila því ábyrgðin er alltaf félagsmannsins.

Orlofshúsin eru sameign allra félagsmanna, og skorar stjórn orlofssjóðs á félagsmenn að hafa það í huga þegar þeir nota húsin. Einnig er ágætt að muna að skilja við húsin eins og þeir sjálfir vildu koma að þeim.

Það er óhætt að segja að fólk hafi verulegar áhyggjur af því efnahagsástandi sem nú ríkir í íslensku samfélagi og eru þær áhyggjur svo sannarlega ekki að ástæðulausu. Þessar áhyggjur minnkuðu síður en svo þegar Geir H. Haarde forsætisráðherra kynnti stefnuræðu sína í gærkvöldi en í henni kom ekkert fram til að slá á ótta fólks yfir því ástandi sem nú ríkir. Þegar þetta er skrifað stendur gengisvísitalan í 208 og hefur krónan fallið gríðarlega að undanförnu.

Rétt er að minna á framlag verkafólks til að viðhalda stöðugleika í þessu landi en kjarasamningar sem gerðir voru bæði 2004 og 17. febrúar sl. byggðust á hóflegum hækkunum með það að markmiði að skapa hér stöðugleika og auka kaupmátt verkafólks. Þegar gengið var frá kjarasamningum þann 17. febrúar var verðbólgan í 5,7% en nú einungis átta mánuðum síðan er verðbólgan 14 % og bullandi kjaraskerðing dynur á okkar fólki og miklar hækkanir á greiðslubyrði skuldsettra fjölskyldna. Á forsendu þess að hafa gengið frá hóflegum og skynsamlegum samningum er grátlegt fyrir verkafólk að horfa upp á þá stöðu sem nú blasir við í íslensku samfélagi.

Bankarnir eiga í gríðarlegum erfiðleikum sem ekki sér fyrir endann á og ljóst er að sú útrás sem bankarnir hafa ástundað á undanförnum árum er að koma illilega í bakið á íslensku þjóðinni núna. Þeir aðilar sem hafa stjórnað þessum fjármálafyrirtækjum hafa sópað til sín gríðarlegum fjármunum í formi kaupréttarsamninga, bónusa og annarra launagreiðslna og ávalt hefur verkalýðshreyfingin gagnrýnt þetta. Stjórnendur fjármálastofnana hafa svarað: “ykkur koma launakjör æðstu stjórnenda ekki við” . Málið er einfalt, að þegar bankarnir eru farnir að leita til Seðlabanka Íslands um aðstoð þá kemur skattgreiðendum þessa lands þetta svo sannarlega við. Það er vonandi að sá glannaskapur sem verið hefur í launakjörum æðstu stjórnenda fjármálastofnana heyri nú sögunni til.

En hvað er til ráða? Ríkisstjórn Íslands á tafarlaust að óska eftir aðildarviðræðum við ESB því það liggur fyrir að sú peningastefna sem hér hefur verið rekin og sá gjaldmiðill sem hér er hefur gengið sér til húðar. Einnig á að auka tafarlaust aflaheimildir í þorski um 50 – 100 þúsund tonn til að skapa hér auknar útflutningstekjur enda er bullandi ágreiningur um þá ráðgjöf sem Hafrannsóknarstofnun hefur gefið á undanförnum árum. Einnig á ríkisstjórn Íslands að flýta þeim aðgerðum sem hún tilkynnti í yfirlýsingu samhliða kjarasamningum um hækkun persónuafsláttar á þremur árum og láta þá hækkun þegar taka gildi til að létta á greiðslubyrði fólks. Að auki á ríkisvaldið að lækka álögur á eldsneyti vegna þess að virðisaukaskattstekjur ríkissjóðs hafa hækkað umtalsvert vegna hækkunar á eldsneytisverði á heimsmarkaði. Seðlabankinn á að lækka stýrivexti eins fljótt og kostur er.

Oft var þörf, en nú er nauðsyn, ríkisstjórnin getur ekki beðið lengur með aðgerðir í efnahagsmálum.

Það er óhætt að segja að stormur ríki í íslensku efnahagslífi þessa dagana og nægir að nefna að í gær samþykkti Alþingi neyðarlög um fjármálamarkaði. Veita þessi lög Fjármálaeftirlitinu afar víðtækar heimildir til að grípa inn í rekstur fjármálafyrirtækja.

Það er mat formanns félagsins að þessar aðgerðir ríkisstjórnar hafi verið hárréttar miðað við þá grafalvarlegu stöðu sem upp er komin í íslensku efnahagslífi og í raun bjargað íslensku þjóðinni frá þjóðargjaldþroti. Með þessum aðgerðum er margt sem bendir til þess að hagur íslenskra heimila, fyrirtækja og þjóðarinnar í heild sinni hafi verið tekinn fram fyrir hagsmuni hluthafa fjármálafyrirtækja.

Það liggur fyrir að það eru gríðarlegir erfiðleikar framundan en miðað við þær traustu stoðir sem við höfum í okkar samfélagi eins og t.d. sjávarútveginn og stóriðjurnar þá munum við vinna okkur út úr þessum hremmingum. En til þess að það takist þá verða allir að taka höndum saman. Það er t.a.m. mikill uppgangur í stóriðjunum, verð á áli og kísiljárni hefur hækkað gríðarlega á undanförnum misserum og við á okkar félagssvæði getum hrósað happi yfir þessum styrku stoðum sem við höfum og á þeirri forsendu telur formaður að allflestir félagsmenn geti horft nokkuð björtum augum til framtíðar.

Það er gríðarlega mikilvægt fyrir íslensku ríkisstjórnina að koma skuldsettum íslenskum heimilum til hjálpar og nægir þar að nefna að lækkun stýrivaxta verður að koma til tafarlaust. Ríkisstjórn Íslands á tafarlaust að óska eftir aðildarviðræðum við ESB því það liggur fyrir að sú peningastefna sem hér hefur verið rekin og sá gjaldmiðill sem hér er hefur gengið sér til húðar. Einnig á að auka tafarlaust aflaheimildir í þorski um 50 – 100 þúsund tonn til að skapa hér auknar útflutningstekjur enda er bullandi ágreiningur um þá ráðgjöf sem Hafrannsóknarstofnun hefur gefið á undanförnum árum. Einnig á ríkisstjórn Íslands að flýta þeim aðgerðum sem hún tilkynnti í yfirlýsingu samhliða kjarasamningum um hækkun persónuafsláttar á þremur árum og láta þá hækkun þegar taka gildi til að létta á greiðslubyrði fólks. Að auki á ríkisvaldið að lækka álögur á eldsneyti vegna þess að virðisaukaskattstekjur ríkissjóðs hafa hækkað umtalsvert vegna hækkunar á eldsneytisverði á heimsmarkaði.

Verkalýðsfélag Akraness hefur sent eftirfarandi fyrirspurt til viðskiptaráðherra:

Nú liggur fyrir að fjöldi venjulegs fólks hefur lagt til sparnað á sinni lífsleið, í formi inneignar í séreignarsjóðum eða á venjulegum bankabókum, og nú hefur ríkisstjórn Íslands gefið það út að allar innistæður verði tryggðar að fullu.

Á þeirri forsendu langar stjórn Verkalýðsfélags Akraness að fá svar frá viðskiptaráðherra um þá innlánsvexti sem sparifjáreigendur hafa áunnið sér á reikningum Landsbankans sem nú hefur verið yfirtekinn af Fjármálaeftirlitinu. En í flestum tilfellum eru innlánsvextir ársins greiddir út um hver áramót. Það er alveg ljóst að hér getur verið um umtalsverðar upphæðir að ræða, bæði hjá fyrirtækjum og einstaklingum. Verða þessir innlánsvextir greiddir út miðað við þá ávöxtun sem hver og einn sparifjáreigandi hefur áunnið sér? Eru þessir innlánsvextir líka tryggðir af íslenska ríkinu?

Nú hefur það sýnt sig svo ekki verður um villst hversu gríðarlega mikilvægt það er að vera með sterkar stoðir í okkar atvinnulífi eins og stóriðjan á Grundartanga er. Varlega áætlað starfa hjá þessum sterku fyrirtækjum í dag á milli 700 og 800 manns og á atvinnuöryggi þessara starfsmanna að vera eins vel tryggt og kostur er í þeim ólgusjó sem atvinnulífið er nú að ganga í gegnum. Það sýnir að mikilvægi stóriðjunnar hefur aldrei verið eins mikið og nú þegar að atvinnulífið á verulega undir högg að sækja.

Það er mat formanns að hraða eigi allri uppbyggingu stóriðjuframkvæmda eins fljótt og kostur er. Mikilvægt er að ríkisvaldið greiði götu þeirra aðila sem vilja hefja hér stóriðjuframkvæmdir.

Eins og áður hefur komið fram hér á heimasíðunni er einnig mjög mikilvægt að auka hér aflaheimildir í þorski sem tryggja myndi auknar gjaldeyristekjur sem og aukna atvinnu fyrir sjómenn og fiskvinnslufólk. Formaður telur að þó svo aflaheimildir í þorski verði auknar tímabundið í eitt ár um einhverja tugi þúsundi tonna þá sé það áhætta sem fiskistofnarnir eiga klárlega að geta þolað en ekki er víst að þjóðarbúið þoli að verða af þeim tekjum.

Ráðamenn þjóðarinnar verða nú að taka djarfar ákvarðanir í þeim hremmingum sem þjóðin stendur frammi fyrir því allt of miklir hagsmunir eru í húfi og fórnum nú ekki minni hagsmunum fyrir meiri.

Það er alveg ljóst að framundan eru gríðarlega erfiðir tímar fyrir atvinnulífið og heimilin í landinu og ljóst að enginn mun sleppa við skakkaföll vegna þess efnahagsástands sem nú ríkir í heiminum öllum.

Verkalýðsfélag Akraness vill minna félagsmenn sína á að félagið býður fram alla þá aðstoð sem það getur mögulega veitt fyrir þá sem verða fyrir atvinnumissi á næstu misserum og skorar félagið á félagsmenn að nýta sér þá þjónustu sem félagið býður upp á. Samt sem áður er það þannig að atvinnuástandið á okkar félagssvæði er töluvert betur búið til að taka við þessum hremmingum sem nú ganga yfir sökum áðurnefndra staðreynda sem lúta að þeirri miklu og jákvæðu uppbyggingu sem verið hefur á Grundartangasvæðinu.

Það er gríðarlegar mikilvægt að allir standi saman í því að koma okkur út úr því ástandi sem nú ríkir í íslensku samfélagi og er formaður ekki í nokkrum vafa um að okkur muni takast það, sérstaklega í ljósi þeirrar sterku stöðu sem við Íslendingar höfum bæði hvað varðar sjávarútveginn sem og hina miklu uppbyggingu í stóriðjunni svo við tölum nú ekki um þær ónýttu orkulindir sem þessi þjóð býr yfir.

Það er óhætt að segja að nú kraumi gríðarleg reiði í almenningi vegna þess efnahagsástands sem nú ríkir í íslensku samfélagi. Reiðin beinist að því hvernig í ósköpunum það megi gerast að bankakerfið hafi veðsett íslensku þjóðina fyrir 600 milljarða erlendis eins og kemur fram í þessari frétt. Samkvæmt upplýsingum frá viðskiptaráðherra munu eignir Landsbankans og Icesave sem betur fer ganga að einhverju leyti upp í þessa 600 milljarða.

Almenningur spyr sig, hvernig getur þetta hafa gerst og hvar var fjármálaeftirlitið og ríkisvaldið þegar bankarnir þöndust út með þessum hætti og settu íslenska þjóð í ábyrgð fyrir 600 milljörðum? Almenningur virðist ekki hafa haft hugmynd um að þjóðin þyrfti að bera ábyrgð á þessari útrás bankanna eins og nú er orðin raunin.

Þessu til viðbótar ríkir gríðarlega óvissa hjá ótal einstaklingum sem hafa lagt í reglulegan sparnað í formi peningasjóða bankanna, en eins og fram hefur komið í fréttum þá er alls óvíst hversu mikið einstaklingar munu fá til baka af þeim sparnaði. Formanni er kunnugt um verkafólk sem hefur lagt reglulega fyrir í þessa peningasjóði af sínum launum og nú standa þessir einstaklingar frammi fyrir því að bíða milli vonar og ótta eftir því hversu mikil niðurfærsla verður á þessum sjóðum.

Það liggur fyrir að íslenskt verkafólk mun finna fyrir þungu höggi vegna þess ástands sem nú ríkir í íslensku efnahagslífi og er fólk óttaslegið um starfsöryggi sitt. Það er grátlegt fyrir verkafólk að horfa upp á það ástand sem nú ríkir, sérstaklega í ljósi þess að verkafólk hefur svo sannarlega lagt sitt af mörkum til að viðhalda hér stöðugleika og nægir að nefna gerð síðustu kjarasamninga sem voru skynsamir og hóflegir. Eitt er víst að það er ekki íslenskt verkafólk sem ber ábyrgð á þeirri skelfilegu stöðu sem nú blasir við íslenskri þjóð.

Það er alveg ljóst að almenningur mun ekki sætta sig við það að þeir sem eiga að bera ábyrgð á því hvernig komið er fyrir íslensku þjóðinni nú sæti ekki ábyrgð. Þetta mál þarf að rannsaka ofan í kjölinn því allt bendir til þess að fjölmargir aðilar hafi brugðist í þessu máli og nægir að nefna stjórnendur bankanna, fjármálaeftirlitið, Seðlabankann og þá sem fara með stjórn ríkisins á hverjum tíma.

Hins vegar er aðalmálið núna að verja heimilin og fyrirtækin en þegar um hægist þá er ljóst að víðtæk rannsókn verður að fara fram á því hvað fór úrskeiðis í íslensku efnahagslífi.